Hafriyat Nedir
toprak, ta�veya kayal�k zeminleri kazma, ta��ma, yumu�atma gibi ameliyelerle �ekillendirme i�i. Karayolu, baraj, demiryolu, madencilik ve bina in�aat�gibi projelerin �nemli bir k�sm�hafriyatt�r. Zaman�m�zda b�y�k hafriyatlar genellikle modern makina ve ta��tlarla yap�lmaktad�r. Hafriyatta de�i�ik maksat ve �artlarda �al��an �e�itli i�makinalar�kullan�lmaktad�r.
Y�kleyiciler �nlerinde geni�bir kova bulunan paletli yahut lastik tekerlekli hafriyat makinalar�d�r. Hidrolik kumandal��n kovalar�a�a�� yukar�e�ilip kalkabilir. Y�kleyicinin �ne hareketi ile toprak, moloz vs. dolan kova kald�r�l�p kamyon veya uygun yer �zerine a�a�� e�ilerek bo�alt�l�r. Umumiyetle kayal�k, beton, moloz gibi engebeli arazilerde paletli y�kleyiciler, d�zg�n zeminlerde ise tekerlekli y�kleyiciler kullan�l�r. Lastik tekerlekli y�kleyicilerin arkas�na bazan bir hidrolik kep�e tak�l�r.
buldozer �n�ne itici, kaz�c�bir b��ak monte edilmi� umumiyetle paletli olan bir hafriyat makinas�d�r. B��a��n hareketi hidrolik mekanizma ile sa�lan�r. Zemin seviyesinin alt�nda tutulan b��ak, buldozer ilerlerken kazar, zemin seviyesindeyken topra�� iterek ta��r, daha yukar�da tutulan b��ak ise topra�� da��t�r. �e�itli hafriyat i�lerinde kullan�lan bir i�makinas�d�r. S�� kaz� yak�n mesafe toprak ta��ma, kamyonlar�n d�kt���topra�� da��tma, a�a�s�kme, kaya ��karma, ara�kurtarma, zemin d�zeltme gibi i�lerde kullan�l�r.
Skreyper �n taraf�a��k, a��k taraf�n alt kenar�keskin geni�bir kazana benzer. Keskin kenar a�a��da, kazma yukar�da tutularak ta��ma yap�l�r. Kazan�n arka ucunda bir tekerlek, �n tarafta ise iki yahut d�rt tekerlekli yahutta paletli �ekiciler taraf�ndan ta��n�r. �ne �ekilen kazan, keskin a��k ucu taraf�ndan toprakla dolar. Skreyper ancak bir buldozer taraf�ndan itilerek kaz�i�lemi tam kapasite ile yap�labilir. Kazan�dolan skreyper, kazan�n �n kapa��n�kapatarak y�k�n�bo�altaca�� alana gider ve d�zg�n bir �ekilde topra�� yayarak bo�alt�r. Greyder �n ve arka tekerlekleri aras�nda 3-4 metrelik b��ak ta��yan bir hafriyat makinas�d�r. B��ak mekanik ve hidrolik olarak her iki tarafta �ne, arkaya, a�a��, yukar�e�ilebilir. Bu hareketiyle s�y�rd���y�k�sa�a ve sola da��tabilir. A��lan yollar�n son d�zeltmesinde kullan�l�r.
Ekskavat�r Kaz�i�lerinde kullan�lan, s�rekli �al��abilen ve �ok �e�itli kazma i�lerinde kullan�labilen �nemli bir makinad�r. Paletli veya lastik tekerlekli olabilir. Mafsall�bir kol �zerinde hareket edebilen bir kaz�c�kep�eye sahiptir. Mafsall�kol, genellikle hidrolikle veya kablolu olarak tahrik edilir. K���k tiplerde kep�e, arac�n �n veya arkas�na hidrolik olarak tahrik edilen mafsall�kollarla ba�l�d�r. Arkaya
tak�lan kep�eler, topra�� ters y�ne hareketle doldurarak kald�r�r ve ba�ka bir yere bo�alt�r. Uzun hidrolik kollarla tahrik edilen bu tip ekskavat�rler kanal kazma i�lerinde kullan�l�r. �n tarafa monte edilen y�z kep�esi �ne itilerek kazma yapar. Genellikle sert yerlerin kaz�lmas�n�gerektiren a��r i�lerde bunlardan istifade edilir. S�r�c�kabini ve motorun da bulundu�u bir d�ner platform �zerine monte edilen kablolarla idare edilen b�y�k kep�eli ekskavat�rler b�y�k hafriyat kapasiteleriyle kendi alanlar�nda rakipsizdirler. Bunlarda d�ner platform, y�r�t�c�sistemi ihtiva eden tertibat�n �st�nde bulundu�undan kep�e istenilen y�ne serbest�e d�nebilir
Hafriyat i�lerinde yap�lan de�i�ik bir�ok i�lem i�in �e�itli ara�lar da kullan�l�r. Delme Sert kayalar�n hafriyat�do�rudan yap�lamaz. Bunun i�in ilk defa seyyar matkaplarla delinerek dinamitlenir. Par�alanan kayalar�n hafriyat�yap�labilir. Y��ma ve kald�rma Bilhassa karayolu yap�m�nda tepelerden al�nan toprak, �ukurlara y���larak yolun d�z seviyeye getirilmesine �al���l�r. Burada �ok b�y�k toprak y���nlar�n�n oynat�lmas�na gerek
oldu�undan yol g�zergah�n�n ve kald�r�lan topra��n en uygun �ekilde tesbiti �nemlidir. Yerle�tirme ve S�k��t�rma Y���lan topra��n yerle�mesi uzun zaman al�r. Bunu �abukla�t�rmak i�in y���lan toprak, silindirler ve t�rnakl�demir tekerlekli �zel ara�larla s�k��t�r�l�r. Bu �ekilde ilk hacminin % 90�oran�nda s�k��an toprak daha kararl�bir hal al�r. Madenler Buralarda �zel ama�l�t�nel kaz�c�lar kullan�ld���gibi a��k madenlerde �ok b�y�k d�ner kep�eli kaz�c�lar da kullan�l�r.